Ang mga salita ay may apat na kayarian. Ang mga salita ay maaaring payak, maylapi, inuulit o tambalan.
1. Payak – ang salita ay binubuo lamang ng salitang-ugat. Ang salitang-ugat ay batayang salita ng iba pang pinahabang mga salita. Samakatwid, ito ang salita sa basal o likas na anyo – walang paglalapi, pag-uulit, o pagtatambal.
Mga Halimbawa:
2. Maylapi – ang salita ay binubuo ng salitang-ugat at mga panlapi. Ang mga panlapi ay mga katagang idinaragdag sa unahan, sa gitna, o sa hulihan ng mga salitang-ugat. May ibat’ibang uri ng mga panlapi.
a. Unlapi – ang panlapi ay matatagpuan sa unahan ng salitang-ugat.
Mga halimbawa:
1. Payak – ang salita ay binubuo lamang ng salitang-ugat. Ang salitang-ugat ay batayang salita ng iba pang pinahabang mga salita. Samakatwid, ito ang salita sa basal o likas na anyo – walang paglalapi, pag-uulit, o pagtatambal.
Mga Halimbawa:
- awit
- bayani
- watawat
- talino
- halaga
- yaman
- pinto
- sahig
- pera
- aklat
- bintana
2. Maylapi – ang salita ay binubuo ng salitang-ugat at mga panlapi. Ang mga panlapi ay mga katagang idinaragdag sa unahan, sa gitna, o sa hulihan ng mga salitang-ugat. May ibat’ibang uri ng mga panlapi.
a. Unlapi – ang panlapi ay matatagpuan sa unahan ng salitang-ugat.
Mga halimbawa:
- mahusay
- palabiro
- tag-ulan
- umasa
- makatao
- may-ari
b. Gitlapi – ang gitlapi ay matatagpuan sa gitna ng salitang-ugat. Ang mga karaniwang gitlapi sa Filipino ay –in- at -um-
Mga halimbawa:
Mga halimbawa:
- lumakad
- pumunta
- binasa
- sumamba
- tinalon
- sinagot
c. Hulapi – ang hulapi ay matatagpuan sa hulihan ng salitang-ugat. Ang mga karaniwang hulapi sa Filipino ay –an, -han, -in, at –hin.
Mga halimbawa:
- talaan
- batuhan
- sulatan
- aralin
- punahin
- habulin
d. Kabilaan - ang kabilaan ay binubuo ng tatlong uri. Ito’y maaaring:
1. Unlapi at Gitlapi
Mga Halimbawa:
1. Unlapi at Gitlapi
Mga Halimbawa:
- isinulat
- itinuro
- iminungkahi
- ibinigay
2. Unlapi at Hulapi
Mga Halimbawa:
Mga Halimbawa:
- nagkwentuhan
- palaisdaan
- kasabihan
- matulungin
3. Gitlapi a Hulapi
Mga Halimbawa:
Mga Halimbawa:
- sinamahan
- pinuntahan
- tinandaan
- hinangaan
e. Laguhan - ang panlapi ay binubuo ng tatlong magkakaibang uri: unlapi, gitlapi, at hulapi.
Mga halimbawa:
Mga halimbawa:
pinagsumikapan
nagsinampalukan
3. Inuulit – ang buong salita o bahagi ng salita ay inuulit. May dalawang anyo ng pag-uulit ng mga salita.
a. Inuulit na ganap – ang buong salita, payak man o maylapi ay inuulit.
Mga Halimbawa:
3. Inuulit – ang buong salita o bahagi ng salita ay inuulit. May dalawang anyo ng pag-uulit ng mga salita.
a. Inuulit na ganap – ang buong salita, payak man o maylapi ay inuulit.
Mga Halimbawa:
- taun-taon
- masayang-masaya
- bahay-bahay
- mabuting-mabuti
b. Inuulit na di-ganap – bahagi lamang ng salita ang inuulit.
Mga Halimbawa: pala-palagay malinis-linis susunod
4. Tambalan – ang salita ay binubuo ng dalawang magkaibang salitang pinagsama upang makabuo ng bagong salita. May dalawang uri ng tambalang salita:
a. Tambalang salitang nanatili ang kahulugan
Mga Halimbawa:
Mga Halimbawa: pala-palagay malinis-linis susunod
4. Tambalan – ang salita ay binubuo ng dalawang magkaibang salitang pinagsama upang makabuo ng bagong salita. May dalawang uri ng tambalang salita:
a. Tambalang salitang nanatili ang kahulugan
Mga Halimbawa:
- isip-bata (isip na gaya ng bata)
- buhay-mayaman (buhay ng mayaman)
- abot-tanaw (abot ng tanaw)
- sulat-kamay (sulat ng kamay)
Ang gitling sa pagitan ng dalawang salitang pinagtambal ay kumakatawan sa nawawalang kataga sa pagitan ng pinagtambal na salita
b. Tambalang salitang nagbibigay ng bagong kahulugan
Mga Halimbawa:
b. Tambalang salitang nagbibigay ng bagong kahulugan
Mga Halimbawa:
- hampaslupa (taong napakahirap ng buhay)
- dalagangbukid (isang uri ng isda)
- talasalitaan (bokabularyo)
- hanapbuhay (trabaho)
Salamat po.
Thanks!
Maraming salamat sa blog mo... assignment namin to.. sana madami ka pang e post tungkol sa Major in Filipino na mga aralin.
mag post pa po kayo ng maraming halimbawa ng tambalang salita.
Thanks, very informative.
thanks a lot:) natapos ko ang assignment ko
thanks for all
THANKS FOR YOUR BLOG IT HELPED ME ALOT I FINISHED MY ASSIGNMET
Thank you so much. It really helped me! Godbless :)
Thanks po
Thanks a lot. it helps me understand this lesson. hope it helps me for my long test tomorrow.
thanks for the info..
thanks :D
thank you po
maraming salamat po! :D
maraming salamat talaga, sana marami pa kayong matulungan na mga estudyante na tulad ko..
Thank so much!
Salamat natulungan moko sa assignment ko. di kumpleto notes ko eh
Salamat assignment ko to :D
thanks
THANK YOU PO! NAKATULONG TO PARA SA PEGREREVIEW KO NG EXAM. GOD BLESS!
Maraming salamat po!
thanks po sa gumawa nito hay salamat natpos rin assignment ko sa wakas
Tnx po
Tnx po
alam niyo mag dagdag pakayo ng mag kasamang salitang unlapi gitlapi hullapi
Ano ang panlapi ng linis,tuwa,sulat at laro?
Halimbawa ng pag awit sa salitang pagtatambal?